pomza

Pomza Italyan dilinden gelir ve degisik dillerde farkli adlandirilir. Türkçe'de ise süngertasi,
nasir tasi, hasir tasi, topuktasi gibi adlarla bilinmektedir.

Pomza volkanik bir kayaç türüdür. Volkanik bir cam yapisindadir. Yeryüzünde en yaygin olarak bulunan
ve kullanilan türü asidik pomzadir. Bu tür beyaz, kirli renkte olanidir. Olusum esnasinda ani soguma ve
gazlarin bünyeyi ani olarak terketmesi sonucu oldukça gözenekli bir yapi kazanmistir. Gözenekler
birbirleri ile baglantili degildir. Yogunlugu 0,5-1 gr/cm3 arasinda degismektedir. Pomzanin fazla
gözenekliliginden dolayi isi ve ses geçirgenligi oldukça düsüktür. Kristal suyu ihtiva etmez.

Ürettigimiz pomza yumusak kategorisindedir. Firmamiz üretiminde, pomza içindeki volkanik çakillarin,
diger yabanci maddelerin ayiklanmasina büyük özen göstermektedir. Elemeden sonra pomzanin her
gurubunun ebatlari ayni ölçülerdedir. Temiz bir ürün için yikama islemi yapilmakta ve daha sonra
kurutulmaktadir. Tekstil sanayiinde kullanilacak pomzalar 1-7 cm tane boyutunda elenmekte ve yeterli
süre içerisinde tamburlanarak yuvarlatilmaya tabii tutulmaktadir.

Ürettigimiz pomza plastik çuvallarla ambalajlanmaktadir. (Siparis dogrultusunda dökme nakliye ile
gönderilebilir.) Üretimimiz satisa göre ayarlanmakta ve yüksek miktarlarda stok tutulmamaktadir ki bu
nedenle çuvallarin çürümesi gibi nedenlerden dolayi yükleme, nakliye ve bosaltma sirasinda pomzanin
dagilmasi gibi problemler yasanmamaktadir.

Insaat sektöründe POMZA Ülkemizde üretilen pomzanin büyük bölümü insaat sektöründe
kullanilmaktadir. Pomza, perlitin kullanildigi alanlarin genellikle tümünde kullanilir. Perlitte kullanilan enerji
ve yatirim pomzada gerekmediginden, insaat sektöründeki kullanimi son yillarda hizla artis
göstermektedir. Pomza normal kumun ve çakilin 1/3 ile 2/3'ü kadar yogunluga sahiptir. Ayni durum
pomza ile yapilan betonlarda da görülür. Insaatlarda Pomza betonunun normal betondan hafif olmasi (
birim hacim agirligi 800 - 900 kg / m3 ) nedeni ile zaman ve isçilikten tasarruf saglamaktadir. Ayrica
temele binen yük azalacagindan yaklasik % 20 civarinda demirden tasarruf saglanmasi mümkündür.
Pomzanin isi geçirgenlik kat sayisi ( 0.33 - 0.80 kcal / mh 0C ) normal betondan 5-7 kat daha fazla
izolasyon saglamakta ve bu özelliginden dolayi da büyük çapta isi ve enerji tasarrufu saglanmaktadir.
Pomzanin gözenekli yapisindan dolayi, pomzadan ve bimsten üretilen yapi elemanlarinin isi yalitimi
diger malzemelerden üretilenden çok daha fazladir.

Diger sanayi alanlarinda ve Tarimda POMZA Pomzanin sanayii sektöründeki kullanim
alanlarinin basinda abrazif sanayii gelmektedir. Pomza çok kirilgan ve sertligi 5-6 civarindadir. Kirma
islemi sonunda keskin kenarli yapisi (tamburda yuvarlatma yapilmadiginda), en ufak tanelerde bile
kalmaktadir. Hafif asindirici olan pomza madeni esyalari ve yumusak metalleri cilalamakta kullanilir.
Kaleterasit, ses izole edici duvar boyasi, motifi boya için astar macunu düzeltme gibi alanlarda boya
sektöründe, kimyasal tasiyici ve filtrasyon malzemesi olarak kimya sektöründe, temizleme ve
cilalama - titresim özelligi olan malzemeler yapiminda - elektriksel kaplama - kaliplarin temizlenmesinde
metal ve plastik sektöründe, televizyon tüpü düzeltme - cam cilalama - kesik cam tamamlama
malzemesi olarak cam sanayiinde, cilalama ve resim çerçevelerinde motif vermede mobilya
sanayiinde, devre plaketlerini temizlemede elektronik sektörde, asta malzemesi olarak seramikte,
kot kumasinin agartilmasinda tekstil sektöründe ve topragin özelliklerini islah etmek ve suni gübrenin
topaklasmasini önlemek amaci ile tarimda pomza ve bims kullanilmaktadir.

POMZANIN TANIMI

Pomza, volkanizma faaliyetleri esnasinda ani soguma ve gazlarin bünyeyi ani terketmesi sonucu
oldukça gözenekli bir yapi içeren ve dünya endüstrisinde yeni olmamakla beraber, ülkemiz
endüstrisine son yillarda girmeye baslamis ve degeri yeni anlasilan volkanik kökenli bir
madendir. Gözenekler birbirleriyle baglantisiz boslukludur. Bu özelliginden dolayi isi ve ses
iletkenligi oldukça düsüktür. Sertlgi mohs skalasina göre 5.5-6 dir. Bünyesinde kristal suyu
yoktur. Kimyasal olarak tesirsiz ve %75'e varan silisyum oksit muhtevasina sahiptir.

Pomzanin volkanizma sonucu olusum prensibi.

Pomza (ponza) terimi Italyanca bir sözcüktür. Degisik dillerde farkli sözcüklerle
adlandirilmaktadir. Örnegin; Fransizca'da Ponce, Ingilizce'de (iri taneli olanina) Pumice, (ince
tanelisine) Pumicite, Almanca'da (iri tanelisine) Bims, (ince tanelisine) Bimstein adi
verilmektedir. Türkçe'de ise süngertasi, köpüktasi, hisirtasi, nasirtasi, küvek, kisir gibi adlarla
anilmaktadir. Diger dillerin ve teknoloji ithalinin etkisiyle Türkçe'ye Pomza, Ponza, Bims, Pümis
ve Pümisit terimleri olarak yerlesmistir.

Pomza, kendisine özgü bazi özellikleri ile benzer volkanik camsi kayaçlardan (perlit, obsidyen,
peks-tayn) ayrilir. Bunlardan rengi, gözenekliligi ve kristal suyunun olmamasi ile pratik olarak
ayrilmaktadir.En çok renk benzerligi/yakinligi ve kimyasal bilesimi bakimindan perlit ile
karistirilmakta olup, bazi durumlarda perlitten ayirt edilmesi zorlasabilmektedir. Pomzali
perlit/pomzatik perlit veya perlitik pomza olarak adlandirilabilen geçisli kayaçlarla petrografik
analizle ve gözenek yapisi itibariyle ayrilabilmektedir. Pomzada gözenekler çogunlukla
birbirleriyle baglantili degildir. Içerdigi gözenekler gözle görülebilecek boyutlardan, mikroskobik
boyutlara kadar sayisiz miktarda olup, herbiri digerinden camsi bir zarla yalitilmistir. Bu yüzden
hafif, suda uzun süre yüzebilen, izolasyonu yüksek bir kayaçtir. Pomzalarda genel olarak
kimyasal bilesim su sekildedir:

% 60 - 75 SiO2

% 13 - 17 Al2O3

% 1 - 3 Fe2O3

% 1 - 2 CaO

% 7 - 8 Na2O-K2O

eser miktarda TiO2 ve SO3 bulunmaktadir.

Kayacin içerdigi SiO2 orani, kayaca abrasif özellik kazandirmaktadir. Bu yüzden çeligi rahatlikla
asindirabilecek bir kimyasal yapi sergilemektedir. Al2O3 bilesimi ise atese ve isiya yüksek
dayanim özelligi kazandirir. Na2O ve K2O tekstil sanayinde reaksiyon özellikleri veren
mineralleri olarak bilinmektedir.

Asidik ve bazik volkanik faaliyetler neticesinde iki tür pomza olusmustur. Bunlar, asidik pomza
ve bazik pomzadir. Diger bir degisle, bazik pomzaya bazaltik pomza veya Scoria da
denilmektedir. Bazaltik pomza, koyu renkli, kahverengimsi, siyahimsi olabilmektedir. Özgül
agirligi 1-2 gr/cm3 civarindadir. Yeryüzünde en yaygin olarak bulunan ve kullanilan türü olan
asidik pomza, beyaz, kirli görünümde ve grimsi beyaz renktedir.Her iki tür de, olusum
esnasinda ani soguma ve gazlarin bünyeyi ani olarak terketmesi sonucu oldukça gözenekli bir
yapi kazanmistir. Ancak, asidik magmanin yogunlugu bazik magmaya göre daha düsük olup,
pomzanin yogunlugu yaklasik 0.5-1 gr/cm3 civarindadir. Silisyum, alüminyum, Potasyum ve
Sodyum ihtiva eder ve bu bilesimler nedeniyle de açik renkli görünüm sergilemektedir.

Pomzanin baslica kullanildigi endüstriyel sektörler:

Insaat sektörü

Tekstil sektörü

Tarim sektörü

Kimya sektörü

Diger endüstriyel ve teknolojik alanlar.

Pomza, Hristiyanliktan çok önceleri ilk olarak Yunanlilar ve daha sonra da Romalilar tarafindan
kullanilmistir. Eski Yunanlilarin ve Romalilarin görkemli yapilarinin bir çogunda hala
görülebilmektedir. Roma duvarlarinin insaatinda, su kanallarinda, diger tarihi eserlerde
kullanilmistir. Amerika'da pomza, Kaliforniya'da 1851'den beri bina insaatlarinda
kullanilagelmistir. Bu tarihten itibaren pomza endüstrisi 15 eyalette 103 isletmeye kadar
genislemistir. Almanya'da 1980'den önce kendi kaynaklarindan, bu tarihten sonra kaynaklarin
tükenmesiyle birlikte ithalat yolu ile temin ettigi pomzayi Achen kenti civarindaki 100'e yakin
isletmede kullanarak insaat sektörünün hizmetine sunmaktadir. Buna, daha pek çok ülkeden
örnek vermek mümkündür. Ülkemizde ise 1980'li yillardaki 250 bin ton civarindaki toplam
üretim, 1998 yili sonu itibariyle 1 milyon tona dayanmistir.

PONZA (POMZA) NEDIR?

Ponza, volkanik faaliyetler esnasinda ani soguma ve gazlarin bünyeyi aniden terk etmesi
sonucu, oldukça gözenekli bir yapi içeren ve dünya endüstrisinde yeni olmamakla beraber,
ülkemiz endüstrisine son yillarda girmeye baslamis ve degeri yeni anlasilan volkanik kökenli bir
kayaçtir. Gözenekleri birbirleriyle baglantisiz olup, bu özelliginden dolayi isi ve ses yalitimi
oldukça yüksektir. Içerdigi gözenekler gözle görülebilecek boyutlardan, mikroskobik boyutlara
kadar sayisiz olup, her biri digerinden camsi bir zarla yalitilmistir. Bu yüzden hafif, suda uzun
süre yüzebilen bir kayaçtir.

Ponza, kendisine özgü bazi özellikleri ile benzer volkanik camsi kayaçlardan (perlit, obsidyen,
peks-tayn), rengi, gözenekliligi ve kristal suyunun olmamasi ile pratik olarak ayrilabilmektedir.

Sertligi Mohs skalasina göre 5,5-6 civarinda olup, bünyesinde kristal suyu bulunmamaktadir.
Kimyasal olarak tesirsiz (inert) olup, genel olarak kimyasal bilesimi su sekildedir: %60-75 SiO2
, %13-17 Al2O3 , %1-3 Fe2O3, %1-2 CaO, %7-8 Na2O-K2O ve eser miktarda TiO2 ve SO3
bulunmaktadir. Asidik ve bazik volkanik faaliyetler neticesinde iki tür pomza olusmaktadir.
Bunlar, asidik pomza ve bazik pomzadir. Diger bir deyisle, bazik pomzaya bazaltik pomza veya
Scoria da denilmektedir. Bazaltik pomza koyu renkli, kahverengimsi, siyahimsi bir görünüme
sahip olup, birim agirligi 1000-2000 kg/m3 arasinda degismektedir. Yeryüzünde en yaygyn
olarak bulunan ve kullanilan türü, asidik pomza olup, beyaz, kirli beyaz ve açik grimsi renklerde
görünmektedir. Asidik magmanin yogunlugu bazik magmaya göre daha düsük olup, asidik
karakterdeki pomzanin birim agirligi, gözeneklilik yapisina ve iç yapi karakteristigine göre 200 -
1000 kg/m3 arasinda degisim göstermektedir.

PONZA (POMZA) ve ÇEVRE

Ponzadan üretilen yapi elemanlarinin isi yalitimi, diger malzemelerden üretilenlerden kat kat
fazladir.

Iç mekanlarda isi daha iyi korundukça, soba ve kalorifer sistemlerinde daha az odun, kömür,
fuel oil, petrol, dogal gaz vb. yakitlar kullanilacaktir. Dolayisi ile hava kirliligi de derece az
olacaktir. Hava temiz olunca, su ve toprak da temiz olacaktir. Çünkü havayi kirleten sebepler
SO2, duman vs. asit yagmurlari halinde veya diger hallerde su ve toprak alici ortamlarina
ulasarak o ortamlari kirletmekte ve insan, hayvan, bitki ve esyalara zararli olmaktadir.

Ayrica isi kaybi önlendigi için insanlar zor ekonomik sartlar içersinde yakita daha az para
harcayarak, hem ekonomik yönden bir kazanç saglayacaklar hemde temiz bir çevrede daha
fazla sosyal huzur ve refaha kavusacaklardir.

Kisi basina düsen yesil alanlarin artirilmasi için sehirlerde park ve bahçelerin, oyun alanlarinin,
çim sahalarin kurulmasi ve iyi gelisebilmesi için topraklarina ponza karistirilmasi gerekmektedir.
Dolayisi ile ponzanin çevreye bu yoldan da bir katkisi olmaktadir.